Overzicht van Pituitary Pars Intermedia Dysfunction (PPID), ook wel bekend als de ziekte van Cushing

 

Wat is PPID?
PPID is een aandoening die vaak oudere paarden treft. Veel paarden ontwikkelen PPID naarmate ze ouder worden, meestal vanaf ongeveer 15 jaar, maar ook jongere paarden krijgen steeds vaker de diagnose.

Dit kan te maken hebben met (laaggradige)ontstekingen, veroorzaakt door factoren zoals stress en voeding, toxines in voeding en uit de omgeving, schade aan het microbioom door bijvoorbeeld langdurige wormbesmetting, tekorten aan voedingsstoffen zoals oa vitamine A, D en E en mineralen zoals selenium, koper, chroom en zink en een verminderd vermogen om oxidatieve stress of vrije radicalen te neutraliseren.

Hoe ontwikkelt PPID zich?
PPID is een progressieve aandoening die verergert na verloop van tijd. Oxidatieve stress door toxines en mentale spanning kan leiden tot een afwijking van dopamine-afgevende neuronen in de hypothalamus. Deze neuronen reguleren normaal gesproken de afgifte van ACTH door de hypofyse. Bij beschadiging kan de hypothalamus niet genoeg dopamine produceren, waardoor de ACTH-niveaus blijven stijgen. Dit verhoogt het cortisolniveau, wat hypertrofie (vergroting) van de hypofyse veroorzaakt.

Risico’s en gevolgen van PPID
Hoewel PPID zelf niet dodelijk is, kunnen de gevolgen, zoals infecties, spierverlies, koliek en hoefbevangenheid (laminitis), levensbedreigend zijn als de aandoening onbehandeld blijft.
Genezing is tot op heden niet mogelijk, maar de symptomen kunnen worden beheerd door middel van dieet- en omgevingsaanpassingen en, indien nodig, medicatie.

PPID en metabole aandoeningen
1 op de 3 paarden gediagnostiseerd met PPID heeft last van insulineresistentie

Symptomen van PPID
- Gedrag: Vaak Lusteloosheid, soms hyperactiviteit.
- Drink- en plasgedrag: Verhoogde dorst en frequent urineren.
- Prestaties: Afname van atletisch vermogen.
- Vacht: Langere, gekrulde haren of problemen met verharen.
- Vetophopingen boven de ogen, romp, schouder, staartinplant, koker of uier.
- Spierverlies: Met name verlies van bovenlijn, vaak gepaard met een hangbuik.
- Immuunsysteem: Verhoogde kans op abcessen, infecties, allergieën en gevoeligheid voor vaccinaties.
- Ogen: Overmatige traanproductie.
- Zweten: Overmatig of plaatselijk zweten, of juist helemaal niet (anhidrose).
- Hormonale resistentie: Insuline- en leptineresistentie.
- Verminderde wondheling
- Overmatige smegma ophoping in de koker van ruinen
- Onregelmatige cyclus merries
- Pees (schede) ontstekingen
- Laminitis of hoefbevangenheid: Niet een symptoom op zichzelf, maar wel een ernstig risico.
- EOTRH: Ook geen symptoom op zichzelf , maar paarden met PPID lopen verhoogd risico op deze aandoening

Behandeling en medicatie Pergolide
Pergolide, wat inmiddels bestaat onder een aantal verschillende merknamen, is een veelgebruikte medicatie. Mogelijke bijwerkingen ervan zijn misselijkheid, diarree en apathie (de zgn pergolide-sluier), waardoor het paard mogelijk zijn voer weigert .
Het dient aanbeveling om te beginnen met een lage dosis (bijvoorbeeld 1/4 tablet) en deze langzaam te verhogen tot de gewenste dosering.

Preventie en management
- Dieet: Verwijder ontstekingsbevorderende ingrediënten zoals soja en maïs(olie) en vermijd een overmaat aan zetmeel
- Biologische voeding: Voer zoveel mogelijk biologisch, vermijd GMO in voeding en controleer krachtvoer en ruwvoer op suiker- en zetmeelgehaltes.
- Voeg omega-3-vetzuren toe (bij voorkeur DHA-bronnen).

- Supplementen:
Ondersteun het immuunsysteem met vitale paddenstoelen en voeg kruiden en zaden toe aan het rantsoen
- Voeg extra anti oxidanten toe aan het rantsoen

- Wees extra voorzichtig met weidegang
- Voorkom suikerpieken in het rantsoen door meerdere malen per dag kleinere porties te voeren in geval van krachtvoer.

Voorkom spierverlies
- Voeg eiwitrijke voeding toe zoals hennepmeel en BCAA (vertakte keten aminozuren).


Door proactief ontstekingen te verminderen en de algemene gezondheid te ondersteunen, kan de progressie van PPID worden vertraagd, wat bijdraagt aan de kwaliteit van leven van het paard.

Boektip: Het PPID boek van Remco Sikkel ISBN9789493034136